آخوندملامحمدتقی معراجی گلپایگانی - حجة الاسلام سعید نخعی گلپایگانی

آیة الله آخوندملامحمدتقی گوگدی فرزند حاج محمدرضا معراجی،که ازبزرگان ودانشمندان وفقهای زمان خود می باشد درگوگد درخانواده ای مذهبی متولد شد ، ازآنجاکه خانواده او تاحدی تمکن مالی داشته ومتدین هم بوده است درصدد برمی آیند که تنها فرزند ذکورشان را تشویق وترغیب به فراگیری علوم د ینی

نمایند درنتیجه ایشان به این مسیر هدایت گشته وبه فراگیری علوم دینی می پردازد پس ازسپری کردن تحصیلات اولیه حوزوی وفراگیری علوم مقدماتی ، رهسپارنجف اشرف گردیده ودرآنجا ازمحضربسیاری ازاساتید فن استفاده نموده وبه خاطرذوق وپشت کاروعلاقه به فراگیری علوم آل محمدصلوات الله وسلامه علیهم اجمعین پس ازچند سال به درجات علمی بالایی واجتهاد نایل آمده وازشاگردان مبرز مرحوم آخوند خراسانی ومورد توجه ایشان گردیداست.

پس ازمدتی چون تنها فرزند ذکورحاج محمدرضابوده بنا به خواسته والدین خود وعلی رغم این که دوستان ایشان ،وی را ازمراجعت به ایران منع می کننداما این عالم بزرگواربه خاطرامتثال امر والدین که ازاموربسیارمهم است وخداوند اطاعت از آن ها رادرکناراطاعت خود قرارداده قصد مراجعت به ایران می کندوبه گوگد که محل تولد اوبوده برمی گردد، پس ازبازگشت طبق معمول اورا امربه ازدواج می کنندکه درنتیجه بادختر یکی ازمعروفین ومتدینین محل ، بنام آخوندملاعباس ازدواج می کند که حاصل این ازدواج سه پسر به نام های محمدرضا ، محمد وعلم الهدی وچهاردختربوده است.

در این هنگام آقاسیدمحمدباقر (والدمعظم حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی ) فوت می کندوازایشان چندفرزندباقی می ماند ازجمله سیدمحمدرضا که درآن وقت حدود10سال داشته ،ایشان وفرزندآخوندملامحمدتقی که اوهم محمدرضانام داشته نزد آخوند به تحصیل مشغول می شوندولی دیری نمی گذرد که محمدرضافرزند آخوند مریض می شود وازدنیا می رود .

درکتاب " نوری ازملکوت " شرح زندگانی حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی آمده است:«ایشان – آیة الله گلپایگانی – کتاب "نصاب الصبیان " را درمحضر یکی ازاعاظم گوگد مرحوم آیة الله آخوند ملامحمدتقی گوگدی شروع کرد اماچون این استاد ،دو شاگرد بیشترنداشت به خاطرازدنیارفتن فرزند استاد،کتاب نصاب به پایان نرسید واین درس تعطیل شد.»

گفته شده که آیة الله گلپایگانی هرروز با قرائت فاتحه ایشان راکه علاوه برحق استادی ، سمت پدری درهنگام کودکی وفقدان والد مکرمش داشته یاد می کرده.

سفربه اراک

درموقعی که آیة الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حایری حوزه اراک راتشکیل دادند ایشان در اراک بوده

وآیة الله حایری از ایشان کاملا احترام می نموده است .

گفته شده درجلسه ای از درس مرحوم شیخ هنگامی که طلبه ها درجستجوی مساله ای بودند ومباحث زیادی راجع به آن مساله داشتند وهیچ کس نتوانسته بود جواب آنرا پیداکند آخوندملامحمدتقی که درآن زمان برای افراد ناشناخته بود می گوید اگراجازه بدهید جواب مساله راعرض کنم ،همگی درحالی که درکمال تعجب بودند گوش می کنند وایشان علاوه برجواب ،آدرس مساله راهم بیان می کند ومی گوید جواب درفلان کتاب است ،آنها به کتاب مراجعه وگفته او راتصدیق می کنند ،بعدخودش رامعرفی می کند.

ایشان باوجوداین که دراواخرعمر نابینا شده بودند دست از تدریس برنداشته وتاآخربه درس وبحث وتدریس پرداختند.

دوویژگی این عالم بزرگوار

این عالم فرزانه وهمچنین سایرعلماء همواره الگوهایی ارزنده وتاثیرگذاردرجامعه بوده ونقش به سزایی درسازندگی اقشارمختلف به خصوص نسل جوان داشته اند،همان گونه که پیامبراسلام صلی الله علیه وآله وسلم برای مردم الگووسرمشق نیکویی بود که قرآن می فرماید «لَقَدکانَ لَکُم فِی رَسُولِ اَللهِ اُسوَةٌ حَسَنَةٌ^{^[1]}.»پیامبردرتمامی مراحل زندگی الگووسرمشق انسان ها بوده است،علما ء هم همین نقش راداشته ودارند؛آن ها باپیروی از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم وجانشینان آن حضرت ، راه وروش بهترزیستن را به بشر آموختند ه اند ودراین راه زحمات وتلاش های فراوانی انجام داده اند ورنج ها کشیده اند ،بعضی از آن ها برای آزادی انسان ها ونجات جامعه حتی جان عزیزشان را فداکردند ، این است نقش عالم درجامعه.

درزندگی این عالم وارسته دو ویژگی بیشتربه چشم می خورد که باید همواره موردتوجه جوانان ونوجوانان خصوصا طلاب واهل علم قراربگیرد.

1 – اطاعت واحسان نسبت به والدین

خداوندمتعال مساله مهم توحید ونیکی به پدرومادررا سرآغازیک رشته احکام مهم اسلامی دانسته ومی فرماید : « وَقَضی رَبُکَ اَلاّتَعبُدوااِلاّاِیّاهُ وَبِالوالِدَینِ اِحسانا [2]؛پروردگارت فرمان داده جزاورانپرستید وبه پدرومادرنیکی کنید.» ودرسه جای دیگرازقرآن کریم (سورهای بقره آیه83 ونساء آیه36 وانعام آیه 151 ) به این امرمهم اشاره وتاکید می فرماید.

این عالم وارسته به خاطراطاعت ازفرمان الهی واحسان به والدین ،نجف اشرف یعنی آن مرکزمهم علمی را رهاکرده وبه موطن خودبازمی گردد،باوجودی که مورد عتاب وسرزنش هم بحثیهای خود ودوستان قرارمی گیردواگر درآنجا می ماند وبه ادامه تحصیل می پرداخت به واسطه مراتب علمی وایمان وتقوا می توانست درردیف اول اززعمای حوزه نجف اشرف قراربگیرد.

2 – اهمیت به فراگیری علم ودانش

همان گونه که گفته شدایشان تاپایان عمربا وجوداین که نابینا شده بودنداما ازدرس وبحث وتدریس بازنمانده وبه این امرمهم اهتمام می ورزیدند زیرا فرا گرفتن علم موجب هدایت بشرودوری ازجهل وظلم وکفراست. درمکتب اسلام علم وعالم احترامی ویژه دارد ، زیرا در این مکتب ازعالمان ،که رهنمایان وهادیان اندیشه بشرهستند بهترین تمجیدها وتکریم ها شده است که این امربدون حکمت نیست ، چون منشاء بیشترگرفتاری های بشر ریشه درجهل ،کفروبی دینی وظلم دارد که انسان بدون رهایی از آن ها به سعادت نمی رسد ،انسان برای رسیدن به سعادت وکمال به دو ویژگی اساسی یعنی ایمان وعلم نیازمند است واین دوهمان چیزی هستند که درعالمان دینی متبلوراست . علماء ودانشوران دینی هم چون خورشید فروزانی هستند که می درخشندومردم از روشنایی آن ها بهره می برند.

پیامبرگرامی اسلام صلی الله علیه آله وسلم فرمودند:« اَلعُلَماءُ مَصابیحُ اَلاَرضِ وَخُلفاءُ الاَنبیاءِ وَوَرَثَتی وَوَرَثَةُ اَلاَنبیاءِ^{^[3]}؛ عالمان چراغ های نورآفرین زمین وجانشینان پیامبران ووارثان من ودیگرانبیای الهی اند.»

درجایی دیگرحضرت فرمودند:« اِنَّ مَثَلَ اَلعُلَماءِ فِی اَلارضِ کَمَثَلِ النُّجُومِ فِی السَّماءِ یَهتَدی بِها فِی ظُلُماتِ اَلبَرِّوَاَلبّحرِفَاذا طُمِسَت اوشَکُ اَن تَضلَّ اَلهُداة^{^[4]}؛ مثل علما درزمین،مثل ستارگان درآسمان است ، که مردم با ستارگان درتاریکی های زمین ودریا راه را می یابند و زمانی که ستارگان درآسمان به خاموشی بگرایند زمینه گمراهی وسردرگمی زمینیان فراهم می شود ودرصورتی که جامعه ازوجودعالم بی بهره گردد اسباب گمراهی انسان ها فراهم می آید.»

وفات ومحل دفن

این عالم بزرگوار پس ازسال ها تدریس وخدمت به مردم وترویج شرع مطَّهرسرانجام درسال 1352هجری قمری دعوت حق رالبیک گفت وبه جواررحمت ایزدی پیوست ودرمقبره ای درقبرستان نو شهرمقدس قم که مرحوم آیة الله آقاشیخ محمدسعید گلپایگانی مدفون است به خاک سپرده شد .

---------------------------------------------

برگرفته ازدانشمندان گلپایگان ، ج1 ، ص190..

2 -اسرا ،23.

[3] 3 . میزان الحکمة ، ج 3 ، 2067.

[4] 4 . میزان الحکمة ، ج4 ص 2840.

94/5/11::: 11:54 ع

نظر()

آیة الله حاج شیخ حسن فرید گلپایگانی آخوندملامحمدجوادصافی گلپایگانی(قسمت اول)